XIX гасыр башында, Englandзәк Англиянең Йорк шәһәрендә кызыл һәм яшел кием хатын-кызларның төрле булуын күрсәтә. Алар арасында кызыл төстәге хатын-кыз мин өйләнгән дигәнне аңлата, яшел төстәге хатын өйләнмәгән. Соңрак, Лондондагы (Англия) парламент бинасы алдында арба аварияләре еш була, шуңа күрә кешеләр кызыл һәм яшел кием белән рухландырылган. 1868 елның 10 декабрендә Лондондагы парламент бинасы мәйданында сигнал лампалар гаиләсенең беренче әгъзасы туа. Ул вакытта Британия механизаторы де Харт эшләгән һәм җитештергән лампа посты 7 метр биеклектә булган, һәм кызыл һәм яшел фонарь белән эленгән - шәһәр светофорында беренче сигнал булган газ светофоры.
Лампа төбендә озын баганалы полицейский фонарь төсен теләгәнчә үзгәртү өчен каешны тартты. Соңрак, сигнал лампасы уртасына газ лампасы куелды, һәм аның алдында ике кисәк кызыл һәм яшел пыяла бар иде. Кызганычка каршы, 23 көн эчендә булган газ лампасы кинәт шартлады һәм сүнде, дежур полицейскийны үтерде.
Шул вакыттан алып шәһәрнең светофоры тыелды. 1914 елга кадәр АКШтагы Кливленд светофорны торгызуда беренчелекне алды, ләкин ул инде "электр сигнал лампасы" иде. Соңрак Нью-Йорк һәм Чикаго кебек шәһәрләрдә светофор пәйда булды.
Төрле транспорт чараларын үстерү һәм юл хәрәкәте командалары ихтыяҗлары белән, беренче чын өчпочмаклы ут (кызыл, сары һәм яшел билгеләр) 1918 елда туган. Бу өч төсле түгәрәк дүрт яклы проектор, ул манарага куелган. Нью-Йоркның Бишенче урамында. Аның тууы аркасында шәһәр хәрәкәте бик яхшырды.
Сары сигнал лампасын уйлап табучы - Кытайның Ху рудингы. "Илне фән аша саклап калу" амбициясе белән, ул алга таба уку өчен Америкага китте һәм АКШның Генераль Электр Компаниясе хезмәткәре булып эшләде, анда зур уйлап табучы Эдисон председатель булды. Көннәрдән бер көнне ул яшел ут сигналын көтеп торган мәшәкать киселешендә басып торды. Ул кызыл утны күреп, үтәргә җыенганда, борылышлы машина шаулаган тавыш белән үтте, аны салкын тирдә куркытты. Тулай торакка кире кайткач, ул кабат-кабат уйлады, һәм ниһаять, кешеләргә куркынычка игътибар итүне искә төшерү өчен кызыл һәм яшел утлар арасында сары сигнал утын өстәргә уйлады. Аның тәкъдиме шунда ук кызыксынган яклар тарафыннан расланды. Шуңа күрә, кызыл, сары һәм яшел сигнал утлары, тулы командалы сигнал гаиләсе буларак, җир, диңгез һәм һава транспорты өлкәсендә бөтен дөньяга таралдылар.
Кытайдагы иң беренче светофор 1928-нче елда Шанхайдагы Британия концессиясендә барлыкка килгән. Иң кулда тотылган билдән алып 1950-нче елларда электр контроленә кадәр, компьютер контроле кулланудан алып хәзерге электрон вакыт мониторингына кадәр светофор гел яңартылып тора, фәндә һәм автоматизациядә үсеш алган һәм камилләшкән.
Пост вакыты: Июль-01-2022
